1. AI đang bứt phá trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe toàn cầu
Theo nhiều báo cáo đáng tin cậy, AI – đặc biệt là AI sinh tạo (generative AI) – đang lan rộng trong ngành y tế toàn cầu:
-
Có đến 85 % các tổ chức y tế tại Mỹ đang thử nghiệm hoặc triển khai AI sinh tạo, vào cuối năm 2024, hỗ trợ từ điều hành bệnh viện đến chẩn đoán hình ảnh, đọc kết quả xét nghiệm và tổng hợp hồ sơ bệnh nhân .
-
Hơn 70 % phía các tổ chức y tế đã có những thử nghiệm triển khai AI, theo khảo sát của McKinsey Health đầu năm 2024
2. Ứng dụng AI trong xét nghiệm hình ảnh y khoa và phân tích dữ liệu xét nghiệm
-
AI hỗ trợ đọc nhanh và chính xác hình ảnh X‑quang, CT, MRI—giảm đáng kể tỉ lệ chẩn đoán sai sót
-
Trong lĩnh vực giải phẫu bệnh, kỹ thuật số hóa và học sâu trên kính hiển vi giúp phát hiện tế bào ung thư ở các vị trí như vú, đại tràng, gan … đạt độ chính xác tương đương hoặc vượt bác sĩ chuyên khoa .
-
AI còn phân tích tập dữ liệu xét nghiệm hàng loạt – ví dụ xét nghiệm máu – hỗ trợ chẩn đoán bệnh về máu với độ chính xác tương đương chuyên gia y tế .
3. Phân tích dữ liệu lớn – phát hiện đột biến gen và y học cá thể hóa
-
AI kết hợp với phân tích di truyền (genomics) cho phép phát hiện đột biến sớm, từ đó phác đồ cá thể hóa cho từng bệnh nhân. Theo báo cáo, ứng dụng AI trong lĩnh vực này đã giúp mở rộng xét nghiệm NIPT (sàng lọc trước sinh không xâm lấn), MCED (phát hiện ung thư đa dạng) và CGP (hồ sơ toàn bộ bộ gen)
-
Ở Việt Nam, các doanh nghiệp như Gene Solutions đã sử dụng AI trong phát hiện ung thư sớm qua xét nghiệm máu và phân tích ctDNA, với hơn 1,5 triệu mẫu đã thực hiện
4. Tự động hóa – giảm thời gian, tăng hiệu quả
-
Các máy phân tích xét nghiệm tự động (automated analyser) đã trở nên phổ biến, giúp xử lý mẫu nhanh, giảm sai lỗi nhân sự
-
AI sinh tạo giúp tạo bản tóm tắt kết quả xét nghiệm, báo cáo hình ảnh và hướng dẫn phát thuốc, giảm thời gian thủ tục hành chính và tải trọng cho nhân viên y tế .
5. Ưu nhược điểm, thách thức và yêu cầu ứng dụng có kiểm soát
✅ Ưu điểm:
-
Độ chính xác cao: AI đọc hình ảnh, xét nghiệm và mẫu mô tế bào ngang ngửa chuyên gia .
-
Nhanh chóng: Giảm thời gian xử lý mẫu từ ngày xuống cả giờ.
-
Phát hiện sớm: AI quét dấu hiệu, đột biến gen tiềm năng từ giai đoạn sớm.
-
Cá thể hóa điều trị: Kết hợp AI-genomics giúp thiết kế phác đồ phù hợp từng người
⚠️ Thách thức cần lưu tâm:
-
Dữ liệu và độ bao phủ: Mô hình đào tạo ở Mỹ/Anh không phải lúc nào cũng đúng với thực trạng Việt Nam – cần hiệu chỉnh phù hợp địa phương .
-
Quy định về quyền riêng tư & đạo đức: Yêu cầu bảo vệ dữ liệu, giảm thiên kiến.
-
Giám sát y khoa: AI chỉ là công cụ hỗ trợ, vẫn cần chuyên gia xác nhận .
6. Triển vọng y học Việt Nam – nỗ lực ứng dụng AI trong xét nghiệm
-
VN đã có nhiều đề án ứng dụng AI vào điện tử hóa hồ sơ bệnh án, chẩn đoán hỗ trợ, robot hỗ trợ phẫu thuật và phân tích mẫu – từ 2023 đã được viện VinUni, bệnh viện và startup tích cực triển khai
-
Nhiều doanh nghiệp (Gene Solutions, Genomate Health, Thabis…) đã hợp tác quốc tế, tận dụng AI-genomics để cải tiến sàng lọc ung thư, phôi thai, y học cá thể hóa
7. Genopath – tiên phong trong y học 5.0 tại Việt Nam
Genopath tự hào là một trong những đơn vị tiên phong đưa AI vào quy trình xét nghiệm tại Việt Nam:
-
Tự động hóa đọc số liệu từ máy xét nghiệm sinh hóa, huyết học… giảm thiểu sai sót khi nhập tay.
-
Phân tích hình ảnh tế bào/mô học giúp xác định tế bào bất thường hoặc ung thư theo hiệu quả cao.
-
Chẩn đoán gen đột biến khi kết hợp với dữ liệu khách hàng, nhằm đưa ra cảnh báo sớm và phác đồ cá thể hóa.
-
Hợp tác liên kết với các phòng thí nghiệm, bệnh viện lớn—hướng đến hệ sinh thái y học gen kết hợp AI, xây dựng nền tảng Y học 5.0.
—
VIỆN DI TRUYỀN BỆNH HỌC GENOPATH – TRUNG TÂM XÉT NGHIỆM GENOPATH
Hotline: 0975 523 115
Website: www.genopath.vn
Địa chỉ: 08 TM1-2, tòa nhà HUD3, số 60 Nguyễn Đức Cảnh, phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội
